1.1 Jeugd
Dirk Bart was de zoon van Harmen Joosten Bart en Maartje Klaas Groot. Dirk werd geboren op 11 november 1811 om elf uur ‘s avonds. Zijn geboorte werd aangegeven in Opperdoes door zijn vader Harmen Joosten Bart met Pieter Burger, een 49-jarige timmerman, en Willem Baan, een 52-jarige boer.
Hij was de jongste zoon van Harm Joosten Bart en Maartje Klaas Groot. Het gezin woonde aanvankelijk in Enkhuizen, waar Dirks moeder vandaan kwam. Maar in 1800 besloot de familie terug te keren naar Opperdoes, de geboorteplaats van de Bart-familie. Het was daar dat Pieter, Dirkje, Joost, Jan en Dirk zelf werden geboren.
Dirk groeide op in een redelijk groot gezin. Hij had drie oudere zussen, Aaltje, Geertje en Dirkje, en vier oudere broers, Klaas, Pieter, Joost en Jan. Ze waren een hechte familie en hadden mogelijk ook contact met ooms, tantes en andere familieleden, zoals oom Abraham Joosten en zijn vrouw Lijsbet, en oom Pieter en zijn vrouw Maartje. Het contact met tante Sijbreght en oom Simon was waarschijnlijk niet zo nauw, aangezien ze niet in Opperdoes woonden. Op slechts driejarige leeftijd kreeg Dirk er in 1814 een neefje bij. De geboorteakte vermeldde dat zijn oudste zus Aaltje in Opperdoes woonde, terwijl de vader, een 29-jarige timmerman genaamd Jan Kooij, in Wervershoof woonde. Helaas werd later bij het overlijden van Jan in 1823 onthuld dat hij een buitenechtelijk kind was. In 1824 trouwde Dirks zus Geertje met Willem Jongewaard. Vier jaar later, in 1828, stapte Geertje opnieuw in het huwelijksbootje, dit keer met Pieter Houter in Berkhout. In februari van datzelfde jaar trouwde ook Dirks zus Dirkje met Jan Burger.
Helaas werden de jaren die volgden gekenmerkt door tragische gebeurtenissen voor de Bart-familie. In mei 1829 overleed vader Harmen, waardoor het gezin achterbleef zonder vaderfiguur. In maart 1830 kwam het nieuws van het overlijden van zus Aaltje, gevolgd door het verlies van zus Dirkje in augustus 1831, op slechts 28-jarige leeftijd. In februari 1832 overleed broer Klaas Joosten (die de achternaam Bart niet gebruikte) in Sijbekarspel op 34-jarige leeftijd. De volgende maanden brachten nog meer rouw met zich mee. In december 1832 overleed broer Joost Bart tijdens het beleg van Antwerpen, en in mei 1833 overleed broer Jan Bart in een krijgsgevangenenkamp in St. Omer. Zijn zus Geertje overleed op 38-jarige leeftijd in Augustus 1833. Het overlijden van Joost en Jan Bart staat in verband met de Masereeuwers. In 1822 krijgt Oude Jan Masereeuw een visioen als hij met de boot terug komt uit Medemblik. Jan Masereeuw wordt ook wel de profeet van Opperdoes genoemd. De Masereeuwers worden een vrij kleine sekte met ongeveer 40 aanhangers in Opperdoes, ongeveer 100 aanhangers in Andijk en nog enkele aanhangers in Enkhuizen en Medemblik. Een van zijn volgers is Joost (Abrahamsz) Bart (1803-1868), een neef van Dirk Bart, en niet veel ouder dan Joost (1805-1832) en Jan (1807-1833), de broers van Dirk. Joost en Jan worden in documenten van de Masereeuwers genoemd en hun overlijden in Antwerpen en St. Omer worden daarin beschreven. Dit geeft aan dat Joost en Jan waarschijnlijk ook tot de Masereeuwers behoorden.
Dirk Bart en zijn boer Pieter verhuizen al snel na de dood van hun broers Joost en Jan naar plaatsen waar de Masereeuwers niet aanwezig waren. Dit geeft aan dat ze of nooit bij de sekte hoorden, of al vroeg de groep de rug toe hebben gekeerd. De broers Dirk en Pieter Bart verliezen zo in iets meer dan vier jaar tijd hun vader, drie zussen en drie broers. In 1834 bestond de familie van Dirk Bart nog uit zijn moeder Maartje, zijn broer Pieter, zichzelf en moeder Maartjes acht kleinkinderen.
I.2 Naar Berkhout; Huwelijk met Trijntje Heertjes
In mei 1832 vertrekt Dirk op 20-jarige leeftijd naar Berkhout. Hij is daar lid van de Nederlands Hervormde kerk en trouwt in Oktober 1833 op 21-jarige leeftijd met Trijntje Heertjes. Dirk Bart is een arbeider volgens zijn huwelijks acte. De vader van Trijntje, Pieter Heertjes, is een timmerman uit Berkhout. De getuigen bij het huwelijk waren Dirk’s broer Pieter Bart, arbeider uit Schellinkhout, zijn 29-jarige zwager Jan Burger, timmerman in Opperdoes. De getuigen voor de bruid waren de 42-jarige Cornelis Heertjes, koopman en de 51-jarige Raijer Vels, stierenleider. Beide ooms van Trijntje Heertjes. Tussen 1836 en 1851 krijgt het echtpaar in totaal 10 kinderen, waarvan er 6 de volwassen leeftijd behalen: Aafje, Pieter, Maartje, Dieuwertje, Aaltje en Jan. De familie woont in deze tijd in Berkhout waar vader Dirk Bart als arbeider werkt.
In 1856 is er een openbare verkoop van land en inboedel van de erfenis die Trijntje Heertjes kreeg. Haar vader Pieter Cornelisz Heertjes was al in 1847 overleden, en haar moeder Aafje Jans Vels was in 1851 overleden. Trijntjes oudere zus Maartje – getrouwd met Maarten Groot was op 27-jarige leeftijd overleden in 1837 vlak na de bevalling van haar dochter Maartje Groot. De openbare verkoop vindt plaats in het huis van Muus Olie, de kastelein in Berkhout. Trijntje is aanwezig bij de verkoop en in de archieven staat dat ze daar is met en gemachtigd door haar man Dirk Bart. Verkocht worden onder meer een huis met schuur en loods in Berkhout. Het huis met loods en schuur wordt verkocht voor 927 gulden aan een metselaar genaamd Cornelis Tamisz Groot. De notariële acte is ondertekend door Trijntje Heertjes en Dirk Bart, wat aangeeft dat ze beiden konden schrijven (en dus waarschijnlijk ook konden lezen). Cornelis Tamis Groot lijkt geen familie te zijn van Trijntjes zwager Maarten Groot.
1.3 1857 Naar de Haarlemmermeer en 1868 naar Amerika
In 1857 vertrekt de familie naar de Haarlemmermeer die toen net was drooggelegd. Dirk was 45 jaar oud toen hij met zijn vrouw en kinderen naar de nieuwe polder vertrok. In 1861 trouwt zijn oudste dochter Aafje met Pieter Plugboer. IN 1865 trouwen twee van zijn kinderen. Zoon Pieter Bart trouwt met Lena de Winter, en Maartje Bart trouwt met Pieter de Ruiter. Helaas komt Maartje vijf maanden na haar huwelijk te overlijden. Twee jaar later trouwt dochter Diewertje Bart met Cornelis van der Vlugt. In 1868 vertrekt Dirk op 57-jarige leeftijd met zijn vrouw en de jongste drie kinderen, Dieuwertje, Aaltje en Jan naar Amerika. Dirk en zijn familie wonen op dat moment op IJweg H.17 in wat is nu Zwanenburg.
Aafje Plugboer-Bart en Pieter Bart blijven achter in de Haarlemmermeer. Familieverhalen geven aan dat Pieter Bart van plan was om zijn familie achterna te reizen. Zijn zoon Jacob Bart vertelde dat de familie een oude foto van Dirk Bart had en nog een poos brieven schreef met de familie in Amerika. Pieter en Lena hadden zelfs al hun inboedel verkocht om naar Amerika te verhuizen. Toen viel de familie in Amerika echter stil en moest de verhuizing stopgezet worden. Of dochter Aafje ooit van plan was om naar Amerika te verhuizen is niet bekend.
In Amerika zien we de familie eerst in 1870 in de census. In Amerika wordt elke 10 jaar een census gehouden. Alle mensen worden geregistreerd en er worden lijsten gemaakt van de inwoners. Census werkers gaan het hele land af om mensen en hun families te registreren. Vaak worden namen fonetisch gespeld, en er zijn ook gevallen waar men aan de buren vraagt wie er naast hun woonden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als men (nog) geen Engels spreekt. In de 1870 census van Calumet in Cook County vinden we
- Bart Dirk, 58 jaar, man, tuinder, geboren in Holland
- Bart Katie, 58 jaar, vrouw , huishouden, geboren in Holland
- Bart Corneal, 24 jaar, man, arbeider, geboren in Holland
- Bart Leonard, 26 jaar, man,arbeider, geboren in Holland
- Bart Asis, 24 yr, man, arbeider, geboren in Holland
- Bart John, 21 jaar, man, arbeider, geboren in Holland
- Bart Ida, 23 jaar, vrouw, geboren in Holland
- Katy, 3 jaar, vrouw, geboren in Holland
- Baby, 1 maand, man, geboren in Illinois
In het huis ernaast vinden we
- Vanderfluke, Corneal, 40 jaar, man, arbeider
- Deritha, 24 jaar, vrouw
Corneal en Deritha Vanderfluke zijn vrijwel zeker Cornelis van der Vlught en Dieuwertje Bart. Katy is het 3-jarige dochtertje van Cornelis en Dieuwertje, en de baby is hoogstwaarschijnlijk ook een kind van hen. Blijkbaar zorgen opa en oma Bart voor de kleinkinderen. Dirk en Katie Bart zijn Dirk Bart en Trijntje Heertjes, John en Ida zijn Jan en Aaltje Bart. Corneal, Leonard en Asis zijn waarschijnlijk jonge mannen die met/voor Dirk werkten en daar woonden, maar geen directe familie was.
1.4 Naar Fairfield Tippecanoe in Indiana
In 1880 Zijn Jan en Aaltje (Ellen) Bart getrouwd en wonen in Fairfield, Tippecanoe, Indiana. Dieuwertje is inmiddels overleden, maar haar man en dochtertje wonen in Fairfield.
- Jan Bart is getrouwd met Maggie Huizinga en in 1880 hebben ze 4 kinderen: Dirk Bart, 5 jaar oud, Jesse Bart, 4 jaar oud, Kate Bart, 2 jaar oud, en Mary Bart, 2 maanden oud.
2/12 - Aaltje Bart wordt nu Ellen Bart genoemd, en ze trouwde met Wybe Bergsma. In 1880 hebben ze drie kinderen: Peter Bergema, 8 jaar oud, Catharine Bergema, 4 jaar oud, en Richard Bersema, 1 jaar oud. Opa Richard Bergsma woont bij Aaltje en Wybe in huis.
Dirk Bart is niet terug te vinden in de Census van 1880. Hij is pas in 1890 overleden, en toen in deze omgeving begraven. We mogen aannemen dat Dirk en Trijntje (nu Kate genoemd) ook in de buurt van Fairfield hebben gewoond. Dirk is in 1890 overleden en begraven in Greenbush Cemetery. Hij is rond 7 juli 1890 overleden en begraven.
Trijntje Heertjes is waarschijnlijk rond 1885 overleden, maar we weten niet waar ze begraven is.
1.5 Nazaten van Dirk Bart en Trijntje Heertjes in de 20e eeuw
De oudste zoon, Pieter Bart, en de oudste dochter Aafje Bart (trouwt met Pieter Plugboer) blijven in Nederland. De familie Plugboer woonde in de omgeving van Broek op Langedijk, en Pieter Bart en zijn vrouw Lena de Winter vestigden zich in de Haarlemmermeer.
In Amerika, zijn er nazaten van Diewertje en haar man Cornelis van der Vlucht, van Ellen Bart en haar man Wybe Bergsma, en van Jan Bart en zijn vrouw Maggie. De nazaten van Dirk en Trijntje waren dus al snel verspreid over Amerika en Nederland.